Tác giả: Thanh Nhã
Sáng 31 tháng 1 năm 2024, tại Hà Nội, Hội Nhạc sĩ Việt Nam đã tổ chức Lễ trao Giải thưởng Âm nhạc năm 2023 và Nhân dịp đón Xuân Giáp Thìn 2024, tổ chức buổi gặp mặt thân mật hội viên khu vực Hà Nội và các tỉnh lân cận theo truyền thống hàng năm để mừng xuân mới, cũng như điểm lại những hoạt động của năm vừa qua; trao khen thưởng cho các đơn vị, chi hội đạt thành tích xuất sắc trong hoạt động Âm nhạc trong năm vừa qua.
Đến dự chương trình có: PGS.TS, nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân – Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng nghệ thuật Hội Nhạc sĩ Việt Nam; đồng chí Nguyễn Minh Nhựt – Vụ trưởng Vụ Văn hóa Văn nghệ, Ban Tuyên giáo Trung ương; đồng chí Trần Hướng Dương – Phó Cục trưởng Cục nghệ thuật Biểu diễn (Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch); đại diện lãnh đạo các cơ quan, đơn vị, lãnh đạo các Hội Văn học nghệ thuật Trung ương.
Về phía Hội Nhạc sĩ Việt Nam có: Thiếu tướng, nhạc sĩ Nguyễn Đức Trịnh – Chủ tịch Hội; NSND Phạm Ngọc Khôi – Phó Chủ tịch Hội; nhạc sĩ Trần Nhật Dương – Tưởng Ban Kiểm tra; các nhạc sĩ trong Ban Thường vụ, Ban Chấp hành, Ban Kiểm tra và các nhạc sĩ, nghệ sĩ cùng đông đảo khán giả và cơ quan báo chí đến dự và tuyên truyền cho giải thưởng.
Thiếu tướng, nhạc sĩ Nguyễn Đức Trịnh – Chủ tịch Hội Nhạc sĩ Việt Nam phát biểu khai mạc đã động viên, cổ vũ các quý vị đại biểu cùng toàn thể anh chị em nhạc sĩ, nghệ sĩ, và gia đình sức khỏe – hạnh phúc – an khang – thịnh vượng; năm mới sáng tạo mới – thành công mới!
“Năm 2023 ghi đậm dấu ấn những thành tích trong mọi lĩnh vực đời sống xã hội, trong đó có lĩnh vực Văn hóa, Văn học nghệ thuật, đặc biệt là lĩnh vực Âm nhạc đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, tạo dấu ấn đậm nét là sự kiện đáng chú ý nhất đó là Hội Nhạc sĩ Việt Nam đã tổ chức Hội nghị sơ kết giữa nhiệm kỳ X (2020 – 2025), nhằm tổng kết công tác nửa đầu nhiệm kỳ và đề ra phương hướng nhiệm vụ công tác từ nay đến hết nhiệm kỳ.
Trong công tác chuyên môn, Hội Nhạc sĩ Việt Nam đã tổ chức nhiều hoạt động sôi nổi: Tổ chức thành công Liên hoan Âm nhạc toàn quốc 02 đợt tại An Giang và Hà Giang, đồng thời, tổ chức các cuộc tọa đàm với các chủ đề bổ ích, thiết thực gắn liền với công tác sáng tác, nghiên cứu, bảo tồn giá trị âm nhạc.
Nhiều cuộc vận động sáng tác do Hội Nhạc sĩ Việt Nam phối hợp với các cơ quan, ban ngành, đoàn thể Trung ương và địa phương tổ chức thu hút được sự quan tâm, tham gia của đông đảo các nhạc sĩ chuyên và không chuyên trên cả nước tham dự.
Hoạt động tri ân tiếp tục là điểm nhấn trong những tháng cuối năm 2023 của Hội Nhạc sĩ Việt Nam. Trong đó, đáng chú ý là chuỗi sự kiện kỷ niệm 100 năm ngày sinh các nhạc sĩ Văn Cao; nhạc sĩ Trọng Loan, nhạc sĩ Xuân Oanh…
Chương trình nghệ thuật “Đàn Chim Việt” diễn ra tại Nhà hát Lớn Hà Nội và Quảng trường Cách mạng Tháng Tám vào tối 20/8/2023 trong thời điểm kỷ niệm 78 năm Cách mạng Tháng Tám, Quốc khánh mồng 2/9. Chương trình được tổ chức dưới sự chỉ đạo của Ban Tuyên giáo Trung ương, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch và Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam, Đài Truyền hình Việt Nam bảo trợ truyền thông. Đến dự có đồng chí Võ Văn Thưởng – Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch nước, và các đồng chí đại biểu các cơ quan Đảng, các Ban, Bộ, ngành trung ương và Hà Nội. Chương trình nằm trong chuỗi các hoạt động kỷ niệm 100 năm ngày sinh nhạc sĩ Văn Cao, được bình chọn là 1 trong 10 sự kiện văn học nghệ thuật tiêu biểu năm 2023”.
PGS.TS, nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân – Chủ tịch Hội đồng nghệ thuật Hội Nhạc sĩ Việt Nam đã có những nhận xét, đánh giá:
“Giải thưởng âm nhạc Hội Nhạc sĩ Việt Nam nhằm vinh danh các nhạc sĩ, nghệ sĩ cùng những sáng tạo âm nhạc xuất sắc trên các lĩnh vực: sáng tác, Biểu diễn, lý luận phê bình và đào tạo. Qua đó tiếp tục động viên các nhạc sĩ, nghệ sĩ, nhà lý luận phê bình, nhà giáo âm nhạc tiếp tục sáng tạo và cống hiến cho nền âm nhạc nước nhà nói riêng và nền văn học nghệ thuật của đất nước nói chung.
Thông qua các giải thưởng âm nhạc của Hội Nhạc sĩ Việt Nam cũng là sự tích lũy những thành tích sáng tạo nghệ thuật của mỗi nhạc sĩ, nghệ sĩ làm cơ sở tiến tới những giải thưởng cao hơn của Đảng và Nhà nước trong lĩnh vực Văn học nghệ thuật.
Thay mặt cho Hội đồng xét Giải thưởng Âm nhạc năm 2023, tôi xin nêu lên một số ý kiến nhận xét được tập hợp từ các Hội đồng chuyên ngành như sau:
* Về thể loại Khí nhạc: (Giao hưởng, Thính phòng, Hòa tấu, Hợp xướng, Romance, chương trình DVD).
– Nhìn chung có một số tổng phổ viết chưa đạt, còn lỗi vì chưa hiểu kỹ về dàn nhạc giao hưởng và tính năng nhạc cụ. Một số tác phẩm phối các bè lỏng, chênh hòa thanh, hoặc xếp bè rỗng, hòa thanh chủ yếu đồng âm.
– Có tác giả trẻ đã mạnh dạn viết theo ngôn ngữ phóng khoáng, kết hợp đa dạng, có động lực sáng tạo, tìm tòi, thể hiện tính độc lập, tự tin, tuy vậy hiệu quả chưa thực sự cao như tác phẩm Divergent (Chamber Orchestra). Tuy nhiên đây là tác phẩm khá chắc tay trong bút pháp.
– Đã có tác phẩm thiếu tính khí nhạc, có tính tương phản, nhưng hiệu quả còn thấp, âm hình trì tục, đơn giản.
– Về thể loại như Hợp xướng, ca khúc Nghệ thuật thì chủ yếu là đồng ca, khi là ca khúc có bè giai điệu chưa có chủ đề rõ ràng để phát triển.
– Một số tác phẩm cấu trúc không rõ ràng, với lối viết quá cũ, melodi cứng, tiết tấu đơn giản, thiếu cảm xúc (âm nhạc trên máy) rất khó có thể phát triển và tồn tại trong khí nhạc đương đại. Có một số tác phẩm đương đại nhưng chưa rõ về hình tượng âm nhạc, thiếu tính chuyên nghiệp. Một số tác phẩm cần điều chỉnh phần đệm Piano cho Romance và không cần phải thay đổi màu sắc của nhạc cụ khác trong tác phẩm. Một số tác phẩm Acapella chưa phát huy giọng hát của các bè là để hỗ trợ đan xen nhau, thay vào đó là dùng giọng hát thay cho phần đệm của nhạc cụ…
– Đối với chương trình nghệ thuật biểu diễn DVD chủ yếu để phục vụ truyền hình, phóng sự truyền hình, chưa đúng tinh thần chương trình biểu diễn âm nhạc.
Ngoài ra một số đề tài có tính dân tộc, đậm nét âm nhạc truyền thống, biết tìm tòi cái mới mẻ, có sự kết hợp khá tốt giữa âm nhạc phương Tây và âm nhạc truyền thống, biết kế thừa nguồn gốc âm nhạc cha ông, tiếp thu một cách có chọn lọc những bút pháp, những thành tựu của âm nhạc thế giới, nhưng còn hạn chế về hòa âm, phối khí, tạo hiệu quả với thể loại nhạc không lời.
* Về thể loại Thanh nhạc
Số lượng bài năm nay nhiều thể hiện hoạt động chuyên môn rất tích cực, tác phẩm ở nhiều đề tài khác nhau, ca ngợi Bác Hồ, quê hương đất nước, các chiến sĩ nơi hải đảo. Tuy nhiên lĩnh vực ca khúc thiếu nhi chưa có nhiều tác phẩm cần quan tâm hơn nữa.
Ngôn ngữ âm nhạc có nhiều ý tưởng sáng tạo, các nhạc sĩ có nhiều đầu tư cho tác phẩm của mình về phối khí, ca sĩ rất công phu, có hiệu quả cao, có nhiều tìm tòi sáng tạo mới trong ngôn ngữ âm nhạc cũng như đặt vấn đề về chủ đề và nội dung. Tuy nhiên vẫn còn nhiều nhạc sĩ đi theo lối sáng tạo cũ, chưa có tìm tòi mới trong sáng tạo nghệ thuật, một số tác phẩm phổ thơ chạy theo lời, hát thơ chưa có sự cô đọng, toát lên ý tưởng tư duy và ngôn ngữ âm nhạc của mình.
* Về công trình Lý luận phê bình
Số lượng công trình, tác phẩm dự thi còn ít hơn so với năm trước. Tuy nhiên có nhiều sách nghiên cứu, biên soạn và sưu tầm. Các bài báo chủ yếu là phê bình âm nhạc, không có bài báo về nghiên cứu lý luận.
Chất lượng công trình tác phẩm dự thi đảm bảo tiêu chí xếp hạng, nhiều sách nghiên cứu chuyên sâu, phê bình âm nhạc, giới thiệu di sản âm nhạc truyền thống, chân dung tác giả, tác phẩm…
Hội đồng thẩm định ghi nhận kết quả lao động sáng tạo, những ý kiến đóng góp chân thành của các nhạc sĩ, nhà lý luận phê bình âm nhạc, đặc biệt là những nhà báo, nhạc sĩ lão thành thường xuyên tham gia giải hàng năm của Hội.
Xin cám ơn các Giáo sư, Tiến sĩ, NSND, NSƯT, các nhạc sĩ, các nhà lý luận phê bình đã nhiệt tình tham gia Hội đồng thẩm định với trách nhiệm cao, góp phần khẳng định uy tín và chất lượng của giải thưởng Âm nhạc Hội Nhạc sĩ Việt Nam hàng năm”.
Hội đồng xét giải thưởng Âm nhạc Hội Nhạc sĩ Việt Nam, đã tiến hành xét Giải thưởng Âm nhạc năm 2023 từ ngày 20 đến ngày 21/12/2023 trong các lĩnh vực: Thanh nhạc, Khí nhạc, các công trình Lý luận phê bình và Báo chí âm nhạc, các chương trình biểu diễn.
Ban tổ chức đã nhận được 275 tác phẩm của 275 tác giả là hội viên Hội Nhạc sĩ Việt Nam từ khắp các tỉnh, thành trên cả nước gửi tham dự. Cụ thể: thể loại Thanh nhạc có 209 tác phẩm; ca khúc thiếu nhi 23 tác phẩm; Giao hưởng 3 tác phẩm; Thính phòng (Độc tấu – Tứ tấu – Hòa tấu nhạc cụ) 14 tác phẩm; hợp xướng và Acapella 6 tác phẩm; Ca khúc nghệ thuật 4 tác phẩm; Chương trình biểu diễn 7; và 9 công trình lý luận, gồm sách nghiên cứu, sách biên soạn và sưu tầm, các tập bài báo về âm nhạc.
Hội đồng xét giải thưởng Âm nhạc Hội Nhạc sĩ Việt Nam năm 2023, gồm các Ban: Khí nhạc, Thanh nhạc và Lý luận phê bình. Thiếu tướng, nhạc sĩ Nguyễn Đức Trịnh – Chủ tịch Hội Nhạc sĩ Việt Nam làm Chủ tịch Hội đồng.
Ban Khí nhạc: PGS.TS. Nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân – Chủ tịch Hội đồng Nghệ thuật Hội Nhạc sĩ Việt Nam – Trưởng ban; và các ủy viên: NSND. Nhạc sĩ Phạm Ngọc Khôi – Phó Chủ tịch Hội Nhạc sĩ Việt Nam; NSND Ngô Hoàng Quân – Ủy viên Ban Chấp hành.
Ban Thanh nhạc: NSND. Nhạc sĩ Trọng Đài – Ủy viên Ban Chấp hành Hội Nhạc sĩ Việt Nam là Trưởng ban, và các ủy viên: nhạc sĩ Trần Nhật Dương – Ủy viên Ban Thường vụ, Trưởng ban Kiểm tra; và Nhạc sĩ Nguyễn Quang Vinh – Ủy viên Ban Chấp hành Hội Nhạc sĩ Việt Nam, Chủ tịch Hội Âm nhạc Hà Nội .
Ban Lý luận – Phê bình: PGS.TS.NGƯT Phạm Tú Hương là Trưởng ban; các ủy viên: GS.TSKH Phạm Lê Hòa và PGS.TS Nguyễn Minh Cầm – Ủy viên.
Hội đồng nghệ thuật đã làm việc nghiêm túc, khoa học, kỹ lưỡng và công tâm để chọn ra những công trình, tác phẩm có chất lượng đề nghị Ban tổ chức trao giải thưởng.
Kết quả: 05 giải A, 26 giải B, 30 giải C, 27 giải Khuyến khích và 05 chương trình biểu diễn xuất sắc. 01 tác phẩm đạt giải A Giải thưởng của Hội Nhạc sĩ Việt Nam 2023 đã được nhận giải kép của Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật Việt Nam 2023: Hợp xướng Dáng đứng Ấp Bắc, tác giả: Chung Hữu Phú (Bến Tre).
Các tác giả được trao Giải A và Chương trình biểu diễn xuất sắc
Các tác giả được trao Giải B
Các tác giả được trao Giải C
Các tác giả được trao Giải Khuyến khích
Tại chương trình, một số tác phẩm xuất sắc đã được dàn dựng, biểu diễn:
Mùa xuân trên quê hương, sáng tác: Hoài Mai, biểu diễn: Tốp ca nữ Nhà hát Ca múa nhạc Quân đội
Thênh thang trên con đường mới, sáng tác: Phạm Anh Thông, biểu diễn: Nhà hát Nghệ thuật tỉnh Vĩnh Phúc
Tứ tấu dây “Dòng sông quê hương”, sáng tác: Quang Thanh Giang, biểu diễn: Nhóm tứ tấu Apaxionado
Rừng khóc, sáng tác: Cao Nam Cương. biểu diễn: Hồ Văn Kãnh
Khúc tình xanh, thơ: Phạm Hồng Điệp, âm nhạc: Ngọc Tuyết, biểu diễn: La Bình – Phương Đông, Raper: RamC
Chinh phục đỉnh cao, sáng tác: Hải Thuận, biểu diễn: Ngọc Linh
Lửa tình hoang sơ, sáng tác: Sỹ Thắng, biểu diễn: Hoàng Tùng
Khắc ghi tên Người – Bác Ba Lê Duẩn, âm nhạc: Ngọc Khuê, lời thơ: Lê Khánh Hưng, biểu diễn: NSƯT Hương Giang
Cánh én nhỏ bay tới đảo xa, sáng tác: Văn Thành Nho, biểu diễn: Tốp Thiếu nhi “Sao tuổi thơ”
Gọi gió, sáng tác: Hồ Trọng Tuấn, biểu diễn: Thu Thủy và tốp ca múa thiếu nhi “Sao tuổi thơ” và Nhà hát Nghệ thuật tỉnh Vĩnh Phúc
Công bố quyết định thành lập Trung tâm Âm nhạc trẻ: NSND, nhạc sĩ Nguyễn Quang Vinh – Ủy viên Ban Chấp hành Hội Nhạc sĩ Việt Nam, Chủ tịch Hội Âm nhạc Hà Nội – Giám đốc; nhạc sĩ Giáng Son – Phó Giám đốc Thường trực; nhạc sĩ Vũ Đức Tân – Phó Giám đốc; và các ủy viên: nhạc sĩ Nguyễn Hoài An và nhạc sĩ Xuân Bình.
Và công bố Quyết định thành lập Ban Đối ngoại Hội Nhạc sĩ Việt Nam: NSND Ngô Hoàng Quân – Trưởng Ban; nhà báo Trần Nhật Quang – Phó Trưởng Ban; và các ủy viên: bà Trần Nguyên Sa; ông Cao Đình Thắng; bà Trịnh Thị Thu Hằng; bà Đào Thanh Nhã.
Tặng Bằng khen 08 đơn vị và 01 cá nhân xuất sắc: Chi hội Nhạc sĩ Việt Nam tỉnh An Giang, Chi hội Nhạc sĩ Việt Nam tỉnh Hà Giang, Liên Chi hội Nhạc sĩ Quân đội khu vực Hà Nội, Chi hội Nhạc sĩ Việt Nam thành phố Hải Phòng, Chi hội Nhạc sĩ Việt Nam TP Cần Thơ, Chi hội Nhạc sĩ Việt Nam tỉnh Hậu Giang, Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả Âm nhạc Việt Nam, Văn phòng Hội Nhạc sĩ Việt Nam và luật sư Nguyễn Thị Quỳnh Anh – Chủ nhiệm Dự án nghệ thuật “Đàn Chim Việt”.
Nhân dịp này, Hội đã trao chứng nhận hội viên mới được xét kết nạp đợt 2 năm 2023 gồm 34 hội viên mới (các chuyên ngành: Sáng tác: 19; Lý luận: 01; Biểu diễn: 14).
I. NGÀNH SÁNG TÁC
1. Trần Minh Nhiên (Minh Nhiên) (TP Hồ Chí Minh)
2. Hoàng Ngọc Chấn (Ngọc Chấn) (Yên Bái)
3. Đoàn Đức Yên Khang (Đoàn Tú Khang) (Khánh Hòa)
4. Nguyễn Xuân Thao (Xuân Thao) (Quảng Ninh)
5. Hà Thái Lưu (Thái Lưu) (Hòa Bình)
6. Lê Thống Nhất (Hà Nội)
7. Vũ Nguyên Việt (Vũ Quốc Việt) (TP. Hồ Chí Minh)
8. Trương Văn Thức (Kỳ Nam) (Thái Bình)
9. Nguyễn Hưng (Văn Nam) (Đắk Lắk)
10. Nguyễn Tiến Hùng (Tiến Hùng) (Hà Nội)
11. Hồ Khải Hoàn (Đồ Sơn) (Hà Nội)
12. Đặng Lê Hùng (Vĩnh Phúc)
13. Nguyễn Hữu Toàn (Toàn bi di) (Bình Dương)
14. Bùi Thị Tường Vi (Tường Vi) (Hải Phòng)
15. Lê Minh Tiến (Minh Tiến) (TP. Hồ Chí Minh)
16. Hồ Đức Tuấn (Tuấn Hồ) (Hà Nội)
17. Nguyễn Phong Phú (Cần Thơ)
18. Lưu Thị Thiên Hương (Lưu Thiên Hương) (TP. Hồ Chí Minh)
19. Thái Minh Chánh (Trần Tâm) (Đồng Nai)
NGÀNH BIỂU DIỄN
1. Hoàng Anh Tú (Hoàng Tú) (TP. Hồ Chí Minh)
2. Nguyễn Thị Hòa (Khánh Hòa) (Hải Phòng)
3. Dương Hữu Quang (Minh Quang) (Thừa Thiên – Huế)
4. Nguyễn Thị Phương Nhi (Phương Nhi) (Thừa Thiên – Huế)
5. Nguyễn Bảo Thành (Bảo Thành) (Thừa Thiên – Huế)
6, Thời Văn Tư (Quang Tuấn) (Bình Dương)
7. Nguyễn Thành Long (Thành Long) (Yên Bái)
8. Bùi Mạnh Tín (Mạnh Tín) (Yên Bái)
9. Nguyễn Thị Vân (Thanh Vân)
10. Ngô Thanh Tuân (Đức Tuân)
11. Nguyễn Cảnh Tình (Hà Nội)
12. Lương Nguyệt Anh (Hà Nội)
13. Lê Thị Nhung (Hà Nội)
14. Hà Trọng Nghĩa (Hà Nội).
NGÀNH LÝ LUẬN
1. Phạm Quang Dụ (Phạm Quang) (Hòa Bình).